Πως αντιμετωπίζω την επιθετικότητα του παιδιού;

Ενίσχυση θετικών συμπεριφορών

Τα παιδιά επαναλαμβάνουν συμπεριφορές που ενισχύονται θετικά, που επιβραβεύονται. Όταν το παιδί επιδείξει μια αποδεκτή, σωστή συμπεριφορά στη διαχείριση της επιθετικότητας του, επιβραβεύεστε το εξηγώντας του ακριβώς τι έκανε σωστά και πως αισθανθήκατε για αυτή τη συμπεριφορά του.

Έναρξη αθλητικών δραστηριοτήτων/φυσικής άσκησης

Ένας παραγωγικός τρόπος εκτόνωσης της επιθετικότητας είναι τα αθλήματα και η γυμναστική. Το παιδί μπορεί να εγγραφεί σε μια ποδοσφαιρική ομάδα, στο κολυμβητήριο, σε πολεμικές τέχνες ή σε κάποιο άλλο άθλημα/φυσική δραστηριότητα που το ενδιαφέρει.

Παράδειγμα γονέων

Το παιδί μιμείται και επαναλαμβάνει τις συμπεριφορές που βλέπει στο οικογενειακό περιβάλλον του. Μέσα από τον τρόπο που οι γονείς διαχειρίζονται τον εκνευρισμό και την επιθετικότητα τους, το παιδί μαθαίνει να διαχειρίζεται και τη δική του. Η σωστή και ήρεμη διαχείριση των αρνητικών συναισθημάτων από μέρους των γονιών θα οδηγήσει και στη αντίστοιχη διαχείριση τους από το παιδί.

Επιλογή προγραμμάτων τηλεόρασης και μείωση της χρήσης του υπολογιστή

Πολλά από τα τηλεοπτικά προγράμματα και τα παιχνίδια στον υπολογιστή επιδεικνύουν εικόνες βίας και επιθετικότητας. Κάνετε μια επιλογή των προγραμμάτων που το παιδί θα παρακολουθήσει καθώς και αποφύγετε την έκθεση του σε παιχνίδια/προγράμματα που παρουσιάζουν τη βία ως χιουμοριστική ή ως μέσο επίλυσης των προβλημάτων.

Συζήτηση για τα συναισθήματα του παιδιού

Η συζήτηση των γονιών με το παιδί για την επιθετική συμπεριφορά του θα βοηθήσει το παιδί να εκφράσει τους λόγους και να λεκτικοποιήσει τα συναισθήματα που του προκάλεσαν αυτή τη συμπεριφορά. Οι γονείς μπορούν να δείξουν κατανόηση για τα συναισθήματα του παιδιού θέτοντας ταυτοχρόνως τα όρια και δίνοντας ένα παράδειγμα, εξηγώντας δηλαδή ποια θα ήταν μια σωστή αντίδραση. Η συζήτηση με το παιδί  χρειάζεται να γίνει σε διαπροσωπικό επίπεδο και όχι παρουσία άλλων παιδιών καθώς και κατά τη διάρκεια της συζήτησης να διατηρείται η βλεμματική επαφή με το παιδί.

Χαρακτηριστικά του παιδιού 4 ετών και 5 ετών

Το παιδί 4 ετών

• Ξεχωρίζει το σωστό και το λάθος, αντιλαμβάνεται την έννοια του ηθικού ως υπακοή στους κανόνες και την εξουσία
• Έχει αυξημένο αίσθημα ανεξαρτησίας και αυτονομίας, θέλει να βρίσκει τη λύση μόνο του
• Μπορεί να πηγαίνει στο μπάνιο μόνο του, να ντυθεί, να πλύνει τα δόντια του και να φάει μόνο του
• Εξερευνά τον κόσμο γύρω του, ρωτά συχνά «Γιατί;»
• Μαθαίνει να συνεργάζεται και μπορεί να παίξει σε μικρές ομάδες
• Αντιγράφει τους ενήλικες
• Δημιουργεί φανταστικές ιστορίες, του αρέσει να προσποιείται και να ακούει παραμύθια
• Κατανοεί τα φυσικά μεγέθη
• Έχει αίσθημα παντοδυναμίας, ότι μπορεί να τα κάνει όλα
• Έχει περιστασιακούς φόβους
• Αναγνωρίζει τα βασικά σχήματα
• Απαντά σε ερωτήσεις και μπορεί να συνομιλήσει
• Χρησιμοποιεί τις προθέσεις και τον πληθυντικό
• Κάνει προτάσεις 4-5 λέξεων (μπορεί να εμφανίσει φυσιολογικό τραυλισμό), διηγείται γεγονότα στο παρόν και προφέρει σωστά τα σύμφωνα (εκτός από λ, ρ, σ)

Το παιδί 5 ετών

• Μπορεί να σχεδιάσει σχήματα και γράμματα
• Είναι κτητικό με τα αντικείμενα του
• Του αρέσει να συμμετέχει σε συζητήσεις ενηλίκων
• Αναπτύσσει το αίσθημα της υπομονής
• Διακρίνει καλύτερα το φανταστικό από το πραγματικό
• Αντιλαμβάνεται την ύπαρξη διαφοράς μεταξύ των δύο φύλων
• Του αρέσει να ευχαριστεί τους ενήλικες και επιζητά την επιβράβευση, ανταμοιβή
• Αρχίζει να λέει ψέμματα
• Ενδιαφέρεται για τα οικογενειακά θέματα
• Προσαρμόζεται σε κοινωνικές καταστάσεις
• Δέχεται τις δίκαιες και λογικές συνέπειες των πράξεων του
• Κάνει προτάσεις 8 και περισσότερων λέξεων με σωστή γραμματική και σύνταξη και διηγείται ιστορίες στο παρελθόν και μέλλον
• Έχει πλούσιο λεξιλόγιο και μιλάει σχεδόν σαν ενήλικας
• Προφέρει σωστά όλα τα σύμφωνα (τα συμπλέγματα ξ, ψ, σ, τσ, στ πιθανόν να μην τα προφέρει τόσο καθαρά)

ΕΙΔΙΚΕΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ. ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες. Γνωρίζοντας το πρόβλημα.

Χατζηβασιλείου Θάλεια, Λογοθεραπεύτρια

Τι είναι οι Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες;

Με τον όρο Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες (ΕΜΔ) αναφερόμαστε σε μια ξεχωριστή κατηγορία δυσκολιών που σχετίζονται με τους γνωστικούς μηχανισμούς που εμπλέκονται στη διαδικασία της μάθησης. Ο όρος αποκλείει προβλήματα που οφείλονται σε νοητική καθυστέρηση, αισθητηριακές βλάβες (προβλήματα όρασης και ακοής), ή σε συναισθηματικές διαταραχές .

Τα παιδιά με ΕΜΔ μπορεί να παρουσιάζουν αδυναμίες στην πρόσληψη, την επεξεργασία και την παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου. Οι αδυναμίες αυτές γίνονται εμφανείς στους γονείς και τους δασκάλους κατά τη σχολική περίοδο, καθώς επηρεάζουν την ικανότητα του παιδιού για σωστή ανάγνωση, γραφή και μαθηματικούς συλλογισμούς.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των μαθητών με ΕΜΔ και τι συμπτώματα παρουσιάζουν;

Τα χαρακτηριστικά των μαθησιακών δυσκολιών ποικίλλουν και διαφοροποιούνται έντονα από άτομο σε άτομο. Οι βασικότερες αδυναμίες εντοπίζονται στους εξής γνωστικούς τομείς:

-         Οπτική και ακουστική διάκριση: αναφέρεται στη διάκριση αντικειμένων με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Το παιδί αδυνατεί να διακρίνει σύμβολα και ήχους που μοιάζουν.

-         Οπτική και ακουστική μνήμη: αναφέρεται στην ικανότητα αποθήκευσης και ανάκλησης πληροφοριών που δόθηκαν οπτικά ή προφορικά.

-         Φωνολογική επίγνωση: αναφέρεται στη γνώση των φωνημάτων της γλώσσας και το χειρισμό τους, δηλαδή στην κατανόηση ότι η γλώσσα αποτελείται από ήχους που όταν μπουν μαζί δημιουργούν τις λέξεις.

-         Αντίληψη σχέσεων χώρου και χρόνου.

-         Προσοχή και συγκέντρωση.

Οι παραπάνω γνωστικές αδυναμίες μπορεί να εκδηλωθούν στο γραπτό και προφορικό λόγο του παιδιού με τα εξής συμπτώματα:

Στην ανάγνωση παρατηρούνται

-         δυσχερής και αργός ρυθμός ανάγνωσης

-         συχνά λάθη παραδρομής κατά την ανάγνωση

-         δυσκολία στην κατανόηση του γραπτού κειμένου

-         αδυναμία να κατανοήσει και να ακολουθήσει σύνθετες οδηγίες.

Στη γραφή παρατηρούνται

-         προσθήκες, παραλείψεις ή/και αντικαταστάσεις γραμμάτων

-         συχνά ορθογραφικά λάθη

-         λανθασμένη χρήση των σημείων στίξης

-         δυσκολία στην οργάνωση του γραπτού κειμένου

-         δυσκολίες στη γραπτή έκφραση (περιορισμένη έκφραση ιδεών, συντακτικά και γραμματικά λάθη).